Skip to content

De Eilandspolder

Poldermolen Menningweer. Foto R. Pallares

Route #12

Vaarroutes Eilandspolder

Varen door de prachtige Eilandspolder in een (fluister)bootje, langs drassige veenweiden, soms tussen rietkragen en over plasjes. Van dagroutes tot een tochtje van slechts een uur; het is de moeite waard om te varen in dit gebied met zijn rijke natuur en pittoreske dorpjes. Er zijn diverse bootverhuur bedrijven en twee sluizen voor als je van buiten de polder komt. Geschikt zijn alleen lage bootjes want de bruggetjes zijn dat ook! Voor het navigeren vind je op deze website gedetailleerde kaarten en voor elke route is er ook een Google Maps versie zodat je op je telefoon kan navigeren. Neem altijd een uitgeprinte kaart mee, want het telefoonscherm kan tijdens een zonnige dag wat moeilijk leesbaar zijn

Graft

Download hier de twee  gedetailleerde kaarten van het gebied. Geschikt om uit te printen in kleur.

Download hier de beschrijving van de vaarroutes met overzichtskaart.

De gedetailleerde kaarten staan ook op Google Maps zodat je op je telefoon kan navigeren.

Tip: zet de ‘satellietweergave’ aan, dan zie je alle slootjes.

Download hier de twee gedetailleerde kaarten van het gebied. Geschikt om uit te printen in kleur.

Download hier de beschrijving van de vaarroutes met overzichtskaart.

De gedetailleerde kaarten staan ook op Google Maps zodat je op je telefoon kan navigeren.

Tip: zet de ‘satellietweergave’ aan, dan zie je alle slootjes.

De Eilandspolder, vroeger en nu

De Eilandspolder is een verrassend goed geconserveerd middeleeuws cultuurlandschap met hoge natuurwaarden en fraaie dorpjes met een historisch karakter. Hij ligt ingeklemd tussen de grote droogmakerijen Schermer en Beemster en stond vroeger bekend als het Schermereiland; restanten van een groot veenontginningsgebied omgeven door water. Dat water waren de grote meren; het Schermeer, het Beemstermeer en het Starnmeer.  Boeren en vissers leefden er en later ook arbeiders, zeelieden en reders.

De polder was niet altijd een eiland. Eens maakte het deel uit van het immense veengebied dat over westelijk en noordelijk Nederland lag; grote veenkussens als heuvels met daartussen afwateringsstromen. Eén groot moeras, zo zag het landschap van de Eilandspolder er rond het begin van de jaartelling uit, zie ook hier.

Alleen verder in het westen was er vaste grond, daar lagen de duinen en de geestgronden. In dat duingebied woonden de vroege inwoners van westelijk Nederland, in het Kennemerland. Vanaf deze hogere gronden konden de bewoners met kano’s via de veenstroompjes de moerassen in, o.a. om te vissen. Vervolgens, zo’n duizend tot twaalfhonderd jaar geleden, begonnen ze delen van het moeras ook te ontginnen. Ze leerden hoe door het graven van slootjes het veen kon worden ontwaterd en tot landbouwgrond gebracht.

Een eerste nederzetting langs de Schermer, toen nog een veenstroompje dat uitmondde in de zee, was al gesticht rond 920: het Scirmere. Het dorpje Graft wordt genoemd in de archieven vanaf 1050, hoewel toentertijd op een andere locatie.

Schemer Eylandt, 1607
Klik om te vergroten
Het Schermer Eylandt, 1607

Helaas heeft het ontwateren van het veen een groot nadeel. Zonder water komt er lucht in de grond en de onverteerde resten van de moerasvegetatie gaan alsnog verteren. Dan blijft er weinig over, het veen klinkt in en het landoppervlak komt lager te liggen. Tegelijkertijd bleef de stijging van de zeespiegel, ingezet na het einde van de laatste ijstijd, met horten en stoten doorgaan.

De veenkussens die eens hoog boven het water uitstaken kwamen steeds dichter bij zeeniveau te liggen. De zee drong via de afwateringsstromen almaar verder het veengebied binnen en sloeg het veen weg. De stromen werden groter en er begonnen zich grote meren te vormen.

Er verdween meer en meer land en een stuk kwam als een eiland tussen deze meren te liggen: het ‘Schermer Eylandt’. Maar ook dit eiland werd nog regelmatig overstroomd en een groot deel van de bevolking trok naar drogere plaatsen. De eerste ontginningsfase van het gebied kwam ten einde.

Wat later, in de 13e eeuw, begon Graaf Floris V zich actief met het waterbeheer bezig te houden en startte een tweede ontginningsfase. Dat ging grootschaliger. In het oostelijk deel van het eiland werden dijken aangelegd tegen de overstromingen en het werd ontgonnen in de typische stijl van die tijd zoals die ook in de Zaanstreek en Waterland te zien is: blokken land met een evenwijdige verkaveling van smalle percelen en slootjes van vaste lengte en haaks daarop grotere afwateringssloten, de gouwen.

Dit nieuw ontgonnen land werd de ‘Binnenmaden’ genoemd, de binnen de nieuwe dijken gelegen velden. Op de dijken zelf ontwikkelden zich de dorpen Graft, Noordeinde, Grootschermer, Schermerhorn en De Rijp.  

De rest van het eiland, in het westen en zuiden, was nog aan de grillen van het water overgelaten en voornamelijk gebruikt als hooiland: de ‘Burenmaden’. Dit gebied is nooit als een collectief onder contract ontgonnen en heeft een veel minder strak en meer blokvormig patroon van verkaveling met grotere percelen.

Pas in de 16e eeuw werden de Buitenmaden bedijkt en werd het Schermereiland één grote polder: de Eilandspolder. Op de dijken van de Buitenmaden ontstonden de dorpen Driehuizen en West- en Oost-Graftdijk. Zie de kaart hierboven uit 1607.

In de Gouden Eeuw (17e eeuw) kwamen er grote veranderingen. Zowel geld als technische kennis waren voldoende aanwezig om de grote meren te lijf te gaan. Geen makkelijke klus, voor zo’n groot meer waren al snel 40 molens nodig om het droog te pompen en er moest heel veel graafwerk worden verricht voor de aanleg van de ringvaart en de dijken. Zwaar werk want dat ging allemaal met de hand!

In 1612 viel de Beemster droog. De in De Rijp geboren timmerman Jan Adriaanszoon, later genoemd Leeghwater, speelde hierbij een belangrijke rol.

 De droogmaking van de Beemster was een succes. Snel volgden de Schermer (1635) en het Starnmeer (1643) en werden ook de vele kleinere meertjes binnen de Eilandspolder aangepakt, zoals het Noordeindermeer en het Sapmeer. Zo kwam de Eilandspolder opeens te midden van land te liggen!

Kaart Schermereijlandt, kleur, 1635
Klik om te vergroten
Het Schermer Eylandt, 1635

De Rijp, 1905

Kinderen in De Rijp, 1905
De Rijp, 1905

Sinds de late middeleeuwen is de structuur van het landschap van de Eilandspolder weinig veranderd. Alleen De Rijp is recentelijk een stuk uitgebreid met nieuwbouw.

Wat wel een stevige ingreep in het landschap betekende, was de aanleg van hoogspanningsmasten in de polder in de jaren ’60. Deze lopen bij Grootschermer vlak bij de bebouwing.

De bevolking was tegen, maar de overheid legde een gedoogplicht op. Er werd beloofd dat het tracé slechts tijdelijk was en later vervangen zou worden door een kabel. Deze belofte, hoewel technisch mogelijk, is nog steeds niet ingelost.

In economisch opzicht is er in de loop der jaren veel veranderd in de polder; boeren en zeelui zijn nu moeilijk te vinden, de walvis- en haringvangst zijn verdwenen. Tegenwoordig is de Eilandpolder vooral een natuur- en cultuurgebied; een fascinerend landschap met een aantal prachtige dorpjes. Het toerisme is belangrijker geworden, zoals ook de zeer handige routepaaltjes voor de watersport getuigen.

De polder valt grotendeels onder de Natura2000 regelgeving. Voor de Burenmaden is de vogelrichtlijn van toepassing, gericht op het beschermen van het broeden en verblijven van vogels.

Voor de Binnenmaden geldt daarbij ook nog de habitatrichtlijn voor een aantal dier- en plantensoorten. Hieronder vallen een paar hele kleine stukjes veenmosrietland, niet groter dan 0.21 hectare, die erg slecht tegen stikstof kunnen.

Agrarisch gebruik is door de richtlijnen aan beperkingen onderhevig en vooral bedoeld om landschap en natuur in stand te houden en te onderhouden. Zonder onderhoud groeit het gebied langzaam dicht tot een bos.

Vooral de Binnenmaden met de vele slootjes zijn erg rijk aan vogelsoorten. Rietzanger, roerdomp en karekiet in de rietkragen. Smient, wintertaling, fuut en meerkoet in de slootjes, alsook andere eendensoorten. Op de drasse weilanden of in de lucht zijn de kievit, tureluur, goudplevier en grutto te vinden. De grutto is met name in de Burenmaden aanwezig.  De smient en de goudplevier zijn echte wintergasten.

Andere vogels die je kan tegenkomen zijn de scholekster, diverse ganzensoorten, de wulp en een enkele keer een lepelaar. Voor wat betreft roofvogels zijn er onder meer de kiekendief en de buizerd. In het laatste hoofdstuk van deze webpagina staan afbeeldingen van de vogels.

Meer informatie over de historie van de verschillende dorpjes is hier te vinden

Krul

Nijlganskuikens. Foto Anton Telder

Foto van twee nijlganskuikens, door A.Telder
Nijlganskuikens © Anton Telder

Vaarroutes

De diverse vaarroutes door de Eilandspolder die hier beschreven worden zijn opgebouwd vanuit één hoofdroute, een tocht van 3.5 tot 4 uur varen plus recreatietijd (route 12A).  Niet iedereen wil of kan die tijd aan het varen besteden, dus zijn er, door het gebruik van een tweetal afstekertjes, een aantal kortere deelroutes samengesteld (routes 12B-12G).

De paarse lijn op de kaart hiernaast/hieronder is de hoofdroute en de twee groene lijnen de afstekerjes. In oranje staan de vaarwegen naar de verschillende verhuurbedrijven. Deze kleuren vind je ook terug op de twee gedetailleerde routekaarten. Verder is van elke route een individuele Google Maps versie beschikbaar zodat op de telefoon genavigeerd kan worden.

Op de gedetailleerde kaarten is ook al het andere bevaarbare water in de polder opgenomen. Hiermee kun je je eigen route samenstellen en bv naar Schermerhorn varen (zie blauwe lijn op de kaart hiernaast/hieronder als voorbeeld). Ga niet in sloten varen die niet op de kaarten zijn ingekleurd, want je kan snel vast komen te zitten.

Overzicht routes
Overzicht vaarroutes

Op alle belangrijke knooppunten van sloten in de polder staan routepaaltjes met een nummer. Deze nummers staan aangegeven op zowel de gedetailleerde kaarten als op de Google Maps versies. In de beschrijvingen hieronder is voor elke route de volgorde van paalnummers gegeven.

Je komt varend ook vele ongenummerde palen tegen, met richtingspijlen in diverse kleuren. Deze kleuren refereren aan routes van de veelgebruikte kaart ‘Vaarnetwerk Eilandspolder’ van 2017, maar die worden hier verder niet gebruikt. Maar mocht je ergens varen en bij een kruispunt niet goed weten welke kant op te gaan, volg dan deze pijlen, dan zit je meestal goed en blijf je in ieder geval in vaarbaar water en niet in de blubber.

Voor elk van de routes is een vaartijd ingeschat, inclusief het varen vanaf alle fluisterboot verhuurbedrijven. Bedenk dat dit gebaseerd is op gestaag doorvaren en geen ruimte laat voor zaken als zwemmen, dobberen, fotograferen, vissen of even aanleggen voor een consumptie, een picknick of een cultureel uitje.

Mocht je een bootje huren en voor dit soort dingen de tijd willen hebben, huur dan wat ruimere tijd.

Selecteer hier je route:
  • 12A            Hoofdroute                     vaartijd:  3.5 –  4    uur
  • 12B            Binnenmaden-route      vaartijd:  3    –  3.5 uur
  • 12C            Rondom Graft-route      vaartijd:  2.5 –  3    uur
  • 12D            Grootschermer-route    vaartijd:  2    –  3    uur
  • 12E            Burenmaden-route        vaartijd:  2    –  2.5 uur
  • 12F            Rode-route                     vaartijd:  1.5 –  2   uur
  • 12G           Uur-routes                      vaartijd:  1             uur
Krul

Grootschermer

In de verte de kerk van Grootschermer
Grootschermer

12A  Hoofdroute

Een tocht van ca. 3,5-4 uur varen, exclusief tijd voor andere activiteiten. Een hele fraaie tocht door een middeleeuws agrarisch landschap met mooie uitzichten en veel natuur. In de Mieuwijdt bij Graft en in de Ley nabij Driehuizen kan gezwommen worden. Er is horeca in Driehuizen, Noordeinde, Grootschermer en De Rijp. In Grootschermer is een beeldenmuseum en nabij Schermerhorn een molenmuseum.

De tocht geeft een fraai beeld van twee verschillende soorten landschappen. In het oosten de zogenoemde Binnenmaden, de 13e-eeuwse ontginning van het moeras dat hier eens lag in het typische patroon van vele langgerekte smalle akkertjes en slootjes in oost-westelijke richting, het meest blauwe stuk op de kaart hiernaast. Geliefd bij vogels en veelal drassig. En in het westen de ‘Burenmaden’, een pas later bedijkt gebied. Minder strak en met bredere groene velden.

Overzicht hoofdroute
Hoofdroute

Samenvatting van de navigatie:

De Hoofdroute kan op elk gewenst punt worden aangevangen. Deze beschrijving begint echter nabij Graft, bij de Mieuwijdt, een plas tussen paaltjes 03 en 04. Gebruik hier de Detailkaart Driehuizen – De Rijp en de speciaal voor deze route gemaakte Google Maps telefoonversie.
Vaar vanaf de plas naar de volgende paaltjes:

03 – 28 – 27 – 26 – 24 – 34 – 02 – (na 02 opties horeca, zwemmen en aanleggen) – 22 – 35 – 21 – 20 – (na 20 optie horeca Noordeinde) – 08 – 32 – 19 – 18 – (na 18 opties horeca of museum in Grootschermer) – 17 – 14 – (bij 14 optie uitbreiding naar Schermerhorn en molenmuseum) – 15 – 10 – 09 – 06 – 07 – 05 – (bij 05 opties aanleggen en horeca De Rijp) – 04 – (na 04 optie zwemmen) – 03

Vanuit de verschillende bootverhuurders (V) is de volgorde van de routepaaltjes voor route 12A als volgt:
De Gouw:
V – 30 – 02 – 03 – 28 – 27 – 26 – 24 – 34 – 02 – 22 – 35 – 21 – 20 – 08 – 32 – 19 – 18 – 17 – 14 – 15 – 10 – 09 – 06 – 07 – 05 – 04 – 03 – 02 – 30 – V
Het Ouweland:
V – 05 – 04 – 03 – 28 – 27 – 26 – 24 – 34 – 02 – 22 – 35 – 21 – 20 – 08 – 32 – 19 – 18 – 17 – 14 – 15 – 10 – 09 – 06 – 07 – 05 – V
Het Schermereijlandt:
V – 06 – 07 – 05 – 04 – 03 – 28 – 27 – 26 – 24 – 34 – 02 – 22 – 35 – 21 – 20 – 08 – 32 – 19 – 18 – 17 – 14 – 15 – 10 – 09 – 06 – V
De Vriendschap:
V – 22 – 35 – 21 – 20 – 08 – 32 – 19 – 18 – 17 – 14 – 15 – 10 – 09 – 06 – 07 – 05 – 04 – 03 – 28 – 27 – 26 – 24 – 34 – 02 – V

Beschrijving van de Hoofdroute (12A):

Deze beschrijving begint nabij Graft, bij de Mieuwijdt, een plas tussen paaltjes 03 en 04. Er kan hier gezwommen worden. Graft is het oudste dorp van het eiland en heeft een fraai raadhuis, gebouwd in 1613 in renaissancestijl.

Vanaf paaltje 03 gaat de route door de oude dijk van de Binnenmaden heen (met bruggetje) en kronkelt noordoostwaarts richting paaltje 28. Mocht je in dit stuk onzeker zijn over de te nemen route, volg dan gewoon de richtingpijlen op de ongenummerde paaltjes. Je komt langs een aantal kassen en links een camping.

Bij paaltje 28 kom je bij wat bosschages en iets later buigt de route naar links. Zo varen we weer naar Graft toe en gaan nogmaals door een van de oude dijken heen en slaan direct linksaf. Nu zijn we in de Buitenmaden. We volgen de sloot van paaltje 26 naar 24. Volg in dit deel goed de pijltjes op de ongenummerde palen en check ook de kaart.

Bij paaltje 24 gaan we rechts. In de verte kan je de toren met haan van de kerk in Driehuizen zien. Vooral in het voorjaar zitten hier veel vogels. Via paaltje 34 kronkelt de route naar het noorden en komt bij paaltje 02 uit op de Ley, een langgerekte plas waar gezwommen kan worden.

We gaan rechtsaf de plas op en bij paaltje 22 gaan we weer rechtsaf om tussen de velden te varen. Er is daar ook een fraaie steiger met bankje waar je de benen kan strekken. Je kan ook even naar links gaan, richting Driehuizen, voor een consumptie of bootverhuur de Vriendschap.

Vanaf paaltje 22 gaan we westwaarts en komen via paaltje 35 bij paaltje 21. Daar gaan we linksaf en varen op de ringvaart van de kleine Sapmeerpolder, drooggelegd in 1656, die rechts van ons ligt, zo’n twee meter lager. Bij paaltje 20 komen we op een kleine plas met aan de rechterkant huizen: Noordeinde.

Aan het eind van die plas is een horecagelegenheid met stijger. De route houdt echter bij de plas rechts aan en loopt via de oude dijk (met bruggetje) weer de Binnenmaden in met de smalle slootjes en akkertjes.

Bij paaltje 08 gaan we naar links en onder de hoogspanningsleidingen door naar paaltje 32. Dit water heet de Gouw, vroeger de voornaamste transportroute en afwatering van dit gebied.

Bij paaltje 32 gaan we wederom naar links, richting Grootschermer. Na weer een keer onder de hoogspanningsleidingen te zijn gevaren komen we bij de bebouwing van Grootschermer en gaan naar rechts.

We varen nu langs de achterkanten van de huizen van Grootschermer en passeren paaltjes 19 en 18, komen langs een kerkje rechts en vervolgens is links een café-restaurant waar je kan aanleggen.

Aan het eind van het dorp is een beeldentuin met museum waar je ook kan aanleggen. Vandaar gaat de route rechtsaf en vervolgens bij paaltje 17 linksaf, richting het noorden. Je ziet dan in de verte een fraaie molen, de Havik, met een beroemde bewoner (google maar).  Verder in het noorden zijn de molens en kerktoren nabij Schermerhorn zichtbaar. Vlak voor de Havik gaat de route naar rechts en dan komen we bij paaltje 14.

Op dit punt is het mogelijk om de uitbreiding naar Schermerhorn te nemen en ook het molenmuseum te bezichtigen. Dat staat beschreven bij deelroute 12d. Ga in dat geval linksaf bij paaltje 14. De hoofdroute gaat echter rechtsaf bij het paaltje en loopt verder langs paaltjes 15, 10 en 06.

In de verte kan De Rijp al worden herkend aan de twee kerktorens. De linker meer donker en breder, de rechter slank en deels wit. Bij paaltje 06 ligt bootverhuur Schermereijlandt. De hoofdroute gaat hier naar rechts en kort erna, bij paaltje 07, weer naar links om zo bij paaltje 05 uit te komen: De Rijp is bereikt. Op dit punt bevinden zich bootverhuur Ouweland alsmede een aanlegplaats en horeca. Als je een stukje naar links vaart is daar nog een aanlegplaats.

De Rijp was vroeger een buurtschap van Graft maar werd dankzij de gunstige ligging aan de Beemster steeds welvarender en in 1607 werd het zelfstandig.

Dankzij haringvangst en later walvisvaart werd er goed geld verdiend en dat is nu nog zichtbaar aan een aantal fraaie gebouwen zoals het raadhuis met waag uit 1630, ontworpen door de beroemde molenbouwer Leeghwater. Het dorp is absoluut een bezichtiging waard.

De route gaat bij paaltje 05 naar rechts en loopt langs de achterkant van de huizen en gaat even later weer door de oude dijk (met bruggetje) heen. Na nog een bruggetje gaan we weer naar rechts. We passeren een van de drie aanlegplaatsen van De Rijp, naast de supermarkt, handig voor nog wat proviand. Even later wordt bij paaltje 04 weer de Mieuwijdt bereikt.

Wie de route op een ander punt dan de Mieuwijdt is begonnen vaart over de plas naar paaltje 03, gaat daar rechtsaf en volgt dan deze beschrijving van de Hoofdroute vanaf het begin.

Krul

De Havik.  Kitefoto Ramon Pallares

De Havik. Ramon Pallares
De Havik  ©Ramon Pallares

12B  Binnenmaden-route

Een route van ca. 3-3,5 uur varen, afhankelijk van waar de route wordt aangevangen en exclusief tijd voor andere activiteiten. Een tocht door het meest vogelrijke gebied van de polder te midden van drasse velden en rietkragen. Hier en daar staat er een schaap of geit in de wei. In de Mieuwijdt bij Graft kan gezwommen worden. Verder zijn er horeca-gelegenheden in Noordeinde, Grootschermer en De Rijp. Ook is er een beeldenmuseum en -tuin. De route is gelijk aan de hoofdroute zonder het linkerdeel. Het is mogelijk de route uit te breiden naar Schermerhorn. Dat duurt drie kwartier extra, of meer als ook het Molenmuseum bezocht wordt, zie route 12D.

De route loopt door het prachtige middeleeuwse landschap van de zogenoemde Binnenmaden, de ‘binnen de dijken gelegen velden’. Die dijken werden aangelegd in de 13e eeuw om het gebied te beschermen tegen de steeds groter wordende meren Schermer en Beemster. De ontginning van dit veenmoeras door kolonisten gebeurde onder contract met Graaf Floris V in de typische stijl van lange, smalle evenwijdige percelen met slootjes ertussen, een verkaveling met rechtlijnige geometrie. Centraal door het gebied loopt de Gouw, de hoofdafwatering, die haaks op de slootjes ligt.

Overzicht Binnenmaden route
Binnenmaden-route

Samenvatting van de navigatie:

De Binnenmaden-route kan op elk gewenst punt worden aangevangen. Deze beschrijving begint echter nabij Graft, bij de Mieuwijdt, een plas tussen paaltjes 03 en 04. Gebruik voor deze route de Detailkaart De Rijp – Schermerhorn en de speciaal voor deze route gemaakte Google Maps telefoonversie. Vaar vanaf de plas naar de volgende paaltjes:

03 – 28 – 27 – 01 – 21 – 20 – (na 20 optie horeca in Noordeinde) – 08 – 32 – 19 – 18 – (na 18 opties horeca of museum in Grootschermer) – 17 – 14 – (bij 14 optie uitbreiding naar Schermerhorn en molenmuseum) – 15 – 10 – 09 – 06 – 07 – 05 – (bij 05 opties aanleggen en horeca) – 04 – (na 04 optie zwemmen) – 03

Vanuit de verschillende bootverhuurders (V) is de volgorde van de routepaaltjes voor route 12B als volgt:
De Gouw:
V – 30 – 02 – 03 – 28 – 27 – 01 – 21 – 20 – 08 – 32 – 19 – 18 – 17 – 14 – 15 – 10 – 09 – 06 – 07 – 05 – 04 – 03 – 02 – 30 – V
Het Ouweland:
V – 05 – 04 – 03 – 28 – 27 – 01 – 21 – 20 – 08 – 32 – 19 – 18 – 17 – 14 – 15 – 10 – 09 – 06 – 07 – V
Het Schermereijlandt:
V – 06 – 07 – 05 – 04 – 03 – 28 – 27 – 01 – 21 – 20 – 08 – 32 – 19 – 18 – 17 – 14 – 15 – 10 – 09 – 06 – V
De Vriendschap:
V – 22 – 35 – 21 – 20 – 08 – 32 – 19 – 18 – 17 – 14 – 15 – 10 – 09 – 06 – 07 – 05 – 04 – 03 – 28 – 27 – 01 – 21 – 35 – 22 – V

Beschrijving van de Binnenmaden-route (12B):

Deze beschrijving begint nabij Graft en wel bij de Mieuwijdt, een plas tussen paaltjes 03 en 04. Er kan hier gezwommen worden. Vanaf paaltje 03 gaat de route door de oude dijk van de Binnenmaden heen (met bruggetje) en kronkelt noordoostwaarts richting paaltje 28.

Mocht je in dit stuk onzeker zijn over de te nemen route, volg dan gewoon de richtingspijlen op de ongenummerde paaltjes. Je komt langs een aantal kassen en links een camping. Bij paaltje 28 kom je bij wat bosschages en even later buigt de route naar links. Zo varen we weer naar Graft toe en gaan nogmaals door een van de oude dijken en varen via paaltje 27 over de ringvaart van de Sapmeerpolder, drooggelegd in 1656.

We passeren paaltje 01 en komen bij 21. Voor bootverhuur de Vriendschap wordt hier links gegaan; de route loopt echter rechtdoor naar paaltje 20 waarna we op een kleine plas uitkomen met aan de rechterkant huizen: Noordeinde.

Aan het eind van die plas is een horecagelegenheid waar kan worden aangelegd. De route houdt echter rechts aan en loopt via de oude dijk (met bruggetje) weer de Binnenmaden in en vervolgt oostwaarts naar paaltje 08.

Bij paaltje 08 gaan we naar links en onder de hoogspanningsleidingen door, noordwaarts naar paaltje 32. Dit water heet de Gouw. Oorspronkelijk lagen de huizen van de kolonisten op de kop van de velden aan de Gouw die als hoofd(water)weg fungeerde. Later verplaatsten de boerderijen naar de dijk en ontstond o.a. Grootschermer. Bij paaltje 32 gaan we wederom naar links, richting Grootschermer.

Na weer een keer onder de hoogspanningsleidingen te zijn gevaren komen we bij de bebouwing van Grootschermer aan en gaan we naar rechts. We varen nu noordwaarts langs de achterkanten van de huizen van Grootschermer en passeren paaltjes 19 en 18, komen langs een kerkje rechts en vervolgens is links een café-restaurant waar je kan aanleggen. Aan het eind van het dorp is een beeldentuin met museum waar je ook kan aanleggen.

Vandaar gaat de route rechtsaf en vervolgens bij paaltje 17 linksaf, richting het noorden. Je ziet dan in de verte een fraaie molen, de Havik, met een beroemde bewoner (google maar).  Verder weg in het noorden zijn de molens en kerktoren nabij Schermerhorn zichtbaar. Vlak voor de Havik gaat de route naar rechts en dan komen we bij paaltje 14.

Op dit punt is het mogelijk om de uitbreiding naar Schermerhorn te nemen en ook het molenmuseum te bezichtigen. Dat staat beschreven bij route 12D.  Ga in dat geval linksaf bij paaltje 14.

De Binnenmaden route gaat echter rechtsaf bij het paaltje en loopt verder langs paaltjes 15, 10 en 06. In de verte kan De Rijp al worden herkend aan de twee kerktorens. De linker meer donker en breder, de rechter slank en deels wit. Bij paaltje 06 ligt bootverhuur Schermereijlandt. De route gaat bij dit paaltje naar rechts en kort erna, bij paaltje 07, weer naar links om zo bij paaltje 05 uit te komen: De Rijp is bereikt.

Er is op dit punt bootverhuur Ouweland alsmede een aanlegplaats en horecagelegenheid. Het kan zijn dat het te vol is met bootjes om aan te kunnen leggen; in dat geval vaar je iets naar links, daar is nog een aanlegplaats.

De Rijp was vroeger een buurtschap van Graft maar werd dankzij de gunstige ligging aan de Beemster steeds welvarender en in 1607 werd het zelfstandig. Dankzij haringvangst en later walvisvaart werd er goed geld verdiend en dat is nu nog zichtbaar aan een aantal fraaie gebouwen zoals het raadhuis met waag uit 1630, ontworpen door de beroemde molenbouwer Leeghwater. Het dorp is absoluut een bezichtiging waard.

De route gaat bij paaltje 05 naar rechts en loopt langs de achterkant van de huizen en gaat even later weer door de oude dijk (met bruggetje) heen. Na nog een bruggetje gaan we weer naar rechts. We passeren een van de drie aanlegplaatsen van De Rijp, naast de supermarkt, handig voor nog wat proviand. Even later wordt bij paaltje 04 weer de Mieuwijdt bereikt.

Wie de route op een ander punt dan de Mieuwijdt is begonnen vaart over de plas naar paaltje 03 en gaat daar rechtsaf. Wie een bootje heeft gehuurd bij De Gouw gaat net voor het einde van de plas naar links, passeert paaltje 02 en gaat bij paaltje 30 onder de provinciale weg door en dan linksaf.

Krul

Noordeinde. Kitefoto Ramon Pallares

Noordeinde. Ramon Pallares
Noordeinde  ©Ramon Pallares

12C  Rondom Graft-route

Een tocht van ca. 2,5-3 uur varen, exclusief tijd voor andere activiteiten. Een hele fraaie tocht door een middeleeuws agrarisch landschap met mooie uitzichten en veel natuur. In de Mieuwijdt bij Graft en de Ley nabij Driehuizen kan gezwommen worden. Verder zijn er diverse horecagelegenheden in Driehuizen, Noordeinde en De Rijp. De route is gelijk aan de hoofdroute zonder het rechter, meest noordelijke deel.

De tocht geeft een fraai beeld van twee sterk verschillende soorten landschappen. In het oosten de zogenoemde Binnenmaden, een veengebied ontgonnen in de 13e eeuw, met het typische patroon van de vele smalle evenwijdige drasse akkertjes en slootjes. Op de kaart hieronder/hiernaast goed te herkennen aan het vele blauw. Geliefd bij de vogels en weinig agrarisch. En in het westen de ‘Burenmaden’, een landschap met een veel minder strak, grilliger blokvormig patroon en grotere velden.

Overzicht Rondom Graft route
Rondom Graft-route

Samenvatting van de navigatie:

De Rondom Graft-route kan op elk gewenst punt worden aangevangen. Deze beschrijving begint echter nabij Graft, bij de Mieuwijdt, een plas tussen paaltjes 03 en 04. Gebruik de Detailkaart Driehuizen – De Rijp en de speciaal voor deze route gemaakte Google Maps telefoonversie. Vaar vanaf de plas naar de volgende paaltjes:

03 – 28 – 27 – 26 – 24 – 34 – 02 – (na 02 opties horeca Driehuizen, zwemmen en aanleggen) – 22 – 35 – 21 – 20 – (na 20 optie horeca Noordeinde) – 08 – 07 – 05 – (bij 05 opties aanleggen en horeca De Rijp) – 04 – (na 04 optie zwemmen) – 03

Vanuit de verschillende bootverhuurders (V) is de volgorde van de routepaaltjes voor route 12C als volgt:
De Gouw:
V – 30 – 02 – 03 – 28 – 27 – 26 – 24 – 34 – 02 – 22 – 35 – 21 – 20 – 08 – 07 – 05 – 04 – 03 – 02 – 30 – V
Het Ouweland:
V – 05 – 04 – 03 – 28 – 27 – 26 – 24 – 34 – 02 – 22 – 35 – 21 – 20 – 08 – 07 – 05 – V
Het Schermereijlandt:
V – 06 – 05 – 04 – -3 – 28 – 27 – 26 – 24 – 34 – 02 – 22 – 35 – 21 – 20 – 08 – 07 – 06 – V
De Vriendschap:
V – 22 – 35 – 21 – 20 – 08 – 07 – 05 – 04 – 03 – 28 – 27 – 26 – 24 – 34 – 02 – V

Beschrijving van de Rondom Graft-route (12C):

Deze beschrijving begint nabij Graft, bij de Mieuwijdt, een plas tussen paaltjes 03 en 04. Er kan hier gezwommen worden. Graft is het oudste dorp van het eiland en heeft een fraai raadhuis, gebouwd in 1613 in renaissancestijl. Helaas kan er niet worden aangelegd.

Vanaf paaltje 03 gaat de route door de oude dijk van de Binnenmaden heen (met bruggetje) en kronkelt noordoostwaarts richting paaltje 28. Mocht je in dit stuk onzeker zijn over de te nemen route, volg dan gewoon de richtingpijlen op de ongenummerde paaltjes. Je komt langs een aantal kassen met een 100jarige geschiedenis en links een camping.

Bij paaltje 28 kom je bij wat bosschages en even later buigt de route naar links. Na deze bocht varen we weer naar Graft toe en gaan nogmaals door een van de oude dijken heen en slaan direct, bij paaltje 27, naar links. Nu zijn we in de Buitenmaden. We volgen de sloot in westelijke richting, van paaltje 26 naar 24. Volg in dit deel goed de pijltjes op de ongenummerde palen en check ook de Detailkaart Driehuizen – De Rijp.

Bij paaltje 24 gaan we rechts in noordelijke richting. In de verte kan je de toren met haan van de kerk in Driehuizen zien. Vooral in het voorjaar zitten hier veel vogels. Via paaltje 34 kronkelt de route naar het noorden en komt bij paaltje 02 uit op de Ley, een langgerekte plas waar gezwommen kan worden.

We gaan rechtsaf de plas op en bij paaltje 22 gaan we weer rechtsaf om tussen de velden te varen. Er is daar ook een fraaie steiger met bankje waar je de benen kan strekken. Je kan ook even naar links gaan, richting Driehuizen, voor een consumptie of bootverhuur de Vriendschap.  Driehuizen is een klein dijkdorp dat in de 16e eeuw is ontstaan toen de Burenmaden bedijkt werden.

Vanaf paaltje 22 gaan we westwaarts en komen via paaltje 35 bij paaltje 21. Daar gaan we linksaf en varen op de ringvaart van de kleine Sapmeerpolder, drooggelegd in 1656, die rechts van ons ligt, zo’n twee meter lager. Bij paaltje 20 komen we op een kleine plas met aan de rechterkant huizen: Noordeinde. Aan het eind van die plas is een horecagelegenheid waar kan worden aangelegd.

Bij deze plas houden we rechts aan en gaat de route via de oude dijk (met bruggetje) weer de Binnenmaden in en vervolgt oostwaarts naar paaltje 08. De moerassen die hier vroeger waren zijn in de 13e eeuw omdijkt en ontgonnen. Heel veel smalle slootjes, vaak met rietkragen, en drasse veldjes. Zeer geliefd bij water- en weidevogels.

Bij paaltje 08 gaan we naar rechts de Gouw op richting 07. Dit was vroeger de voornaamste transportroute en afwatering van de Binnenmaden. Bij paaltje 07 kan links naar bootverhuur Schermereijlandt gevaren worden. De route loopt echter door naar paaltje 05: De Rijp is bereikt.

Op dit punt bevinden zich bootverhuur Ouweland alsmede een aanlegplaats en horecagelegenheid. Het kan zijn dat het te vol is met bootjes om aan te kunnen leggen; in dat geval vaar je iets naar links, daar is nog een aanlegplaats.

De Rijp was vroeger een buurtschap van Graft maar werd dankzij de gunstige ligging aan de Beemster steeds welvarender en in 1607 werd het zelfstandig. Dankzij haringvangst en later walvisvaart werd er goed geld verdiend en dat is nu nog zichtbaar aan een aantal fraaie gebouwen zoals het raadhuis met waag uit 1630, ontworpen door de beroemde molenbouwer Leeghwater.

De horeca is ruimschoots aanwezigin De Rijp. Er zijn drie aanlegplaatsen, zie de Detailkaart of kijk op Google Maps). Het dorp is absoluut een bezichtiging waard. In De Rijp ligt ook een van de twee sluizen van de polder.

De route gaat bij paaltje 05 naar rechts en loopt langs de achterkant van de huizen en gaat even later weer door de oude dijk (met bruggetje) heen. Na nog een bruggetje gaan we weer naar rechts. We passeren een van de drie aanlegplaatsen van De Rijp, naast de supermarkt, handig voor nog wat proviand. Even later wordt bij paaltje 04 weer de Mieuwijdt bereikt.

Wie de route op een ander punt dan de Mieuwijdt is begonnen vaart over de plas naar paaltje 03, gaat daar rechtsaf en volgt dan deze beschrijving van de Rondom Graft-route vanaf het begin. Wie een bootje heeft gehuurd bij De Gouw gaat net voor het einde van de plas naar links, passeert paaltje 02 en gaat bij paaltje 30 onder de provinciale weg door en dan linksaf.

Krul

Grootschermer

Kerk Grootschermer
Grootschermer

12D  Grootschermer-route

Een tocht van ca. 2-3 uur varen, afhankelijk van het startpunt. Dit is exclusief activiteiten zoals dobberen, vissen en even aanleggen voor een consumptie of museumbezoek. Een tocht door het meest vogelrijke gebied van de polder te midden van drasse velden en rietkragen. Hier en daar staat er een schaap of geit in de wei. De route omvat het meest noordelijke deel van de hoofdroute. Het is mogelijk de route uit te breiden naar Schermerhorn (zie blauwe lijn op de kaart). Dat duurt drie kwartier extra, of meer als er ook naar het Molenmuseum wordt gegaan.

De route loopt door de Binnenmaden, een veengebied ontgonnen in de 13e eeuw, met het typische patroon van de vele smalle evenwijdige drasse akkertjes en slootjes. Op de kaart hiernaast goed te herkennen aan het vele blauw Mede dankzij al deze slootjes zijn de Binnenmaden erg rijk aan vogelsoorten. Rietzanger, roerdomp en karekiet vertoeven in de rietkragen langs de slootjes. Fuut, meerkoet, smient, wintertaling en diverse andere eendensoorten in de slootjes en kievit, tureluur, goudplevier en grutto op de drasse weilanden.

Overzicht Grootschermer route
Grootschermer-route

Samenvatting van de navigatie:

De Grootschermer-route kan op elk gewenst punt worden aangevangen. Deze beschrijving begint echter noordelijk van De Rijp, bij paaltje 07. Gebruik voor deze route de Detailkaart De Rijp – Schermerhorn en de speciaal voor deze route gemaakte Google Maps telefoonversie. Vaar vanaf paaltje 07 naar de volgende paaltjes:

08 – 32 – 19 – 18 – (na 18 opties horeca of museum in Grootschermer) – 17 – 14 – (bij 14 optie uitbreiding naar Schermerhorn en molenmuseum) – 15 – 10 – 09 – 06 – 07 – 08

Vanuit de verschillende bootverhuurders (V) is de volgorde van de routepaaltjes voor route 12D als volgt:
De Gouw:
V – 30 – 02 – 03 – 04 – 05 – 07 – 08 – 32 – 19 – 18 – 17 – 14 – 15 – 10 – 09 – 06 – 07 – 05 – 04 – 03 – 02 – 30 – V
Het Ouweland:
V – 05 – 07 – 08 – 32 – 19 – 18 – 17 – 14 – 15 – 10 – 09 – 06 – 07 – 05 – V
Het Schermereijlandt:
V – 06 – 07 – 08 – 32 – 19 – 18 – 17 – 14 – 15 – 10 – 09 – 06 – V
De Vriendschap:
V – 22 – 35 – 21 – 20 – 19 – 18 – 17 – 14 – 15 – 10 – 09 – 06 – 07 – 08 – 32 – 19 – 20 – 21 – 35 – 22 – V

Beschrijving van de Grootschermer-route (12D):

Deze beschrijving begint iets ten noorden van De Rijp, bij paaltje 07. Vaar vanaf paaltje 07 naar paaltje 08. We varen nu in het oude veenontginningslandschap dat onder contract met Graaf Floris V in de 13e eeuw werd omdijkt en ontgonnen. Nu een Natura2000 gebied. Bij paaltje 08 gaan we rechtdoor en onder de hoogspanningsleidingen door.

Dit water heet de Gouw. Oorspronkelijk lagen de huizen van de kolonisten op de kop van de velden aan de Gouw die als hoofd(water)weg fungeerde. Later verplaatsten de boerderijen naar de dijk en ontstond o.a. Grootschermer.

Bij paaltje 32 gaan we naar links, richting Grootschermer. Na weer een keer onder de hoogspanningsleidingen te zijn gevaren komen we bij de bebouwing van Grootschermer aan en gaan we naar rechts.

We varen nu noordwaarts langs de achterkanten van de huizen van Grootschermer. Eerst passeren we paaltje 19. Voor bootverhuur de Vriendschap moet daar links worden gegaan. De route loopt echter door naar paaltje 18, passeert een kerkje rechts en vervolgens links een café-restaurant waar je kan aanleggen. Aan het eind van het dorp is een beeldentuin met museum waar je ook kan aanleggen.

Vandaar gaat de route rechtsaf en vervolgens bij paaltje 17 linksaf, richting het noorden. Je ziet dan in de verte een fraaie molen, de Havik, met een beroemde bewoner (google maar). Verder weg in het noorden zijn de molens en kerktoren nabij Schermerhorn zichtbaar. Vlak voor de Havik gaat de route naar rechts en dan komen we bij paaltje 14.

Op dit punt kan besloten worden de route uit te breiden naar Schermerhorn, dat is 45 minuten extra varen. In dat geval ga je bij paaltje 14 linksaf. Dan passeer je bij paaltje 13 een kano overhaalplaats waar ook kan worden aangelegd en naar de museummolen iets noordelijker gewandeld kan worden om de poldermolens te bewonderen die de grote meren hebben leeggepompt.

De Grootschermer-route gaat echter rechtsaf bij paaltje 14 en loopt verder langs paaltjes 15, 10, 09 en 06. In de verte kan De Rijp worden herkend aan de twee kerktorens. De linker meer donker en breder, de rechter slank en deels wit. Bij paaltje 06 is bootverhuur Schermereijlandt. De route gaat bij dit paaltje naar rechts en dan komen we weer uit bij het beginpunt, paaltje 07. Voor Bootverhuur Ouweland ga bij paaltje 07 links tot aan paaltje 05. Voor bootverhuur de Gouw volg de paaltjes 07-05-04-03-30.

Krul

Driehuizen. Kitefoto Ramon Pallares

Driehuizen. Ramon Pallares
Driehuizen  ©Ramon Pallares

12E  Burenmade-route

Een vaartocht van ca. 2-2.5 uur vaartijd afhankelijk van waar je begint. Dit is exclusief tijd om te dobberen, vissen, zwemmen of even wat consumeren in Driehuizen. In dit gebied zitten veel vogels. De grutto laat zich vooral zien in het voorjaar. De route is zeer geschikt om als 2-uurs route vanuit Driehuizen te varen. Vanuit De Rijp valt te overwegen om route 12C, de Rondom Graft route te kiezen.

De moerassen in dit gebied waren al in de vroege middeleeuwen ontgonnen maar later, na toenemend wateroverlast en overstromingen, grotendeels weer verlaten. De naam verwijst naar het feit dat de maden, de hooilanden (vergelijk in het engels meadows) buiten de dijken van Graft en Grootschermer lagen. Pas in de 16e eeuw werd ook dit gebied ingedijkt en beschermd tegen de golven en ontstonden dorpen zoals Driehuizen.

Overzicht Burenmaden route
Burenmaden-route

Samenvatting van de navigatie:

De beschrijving van de Burenmaden-route begint nabij Driehuizen en wel bij de Ley, een plas tussen paaltje 02 en 22. Gebruik de Detailkaart Driehuizen – De Rijp en de speciaal voor deze route gemaakte Google Maps telefoonversie. Vaar naar de volgende paaltjes:

22 – 35 – 21 – 01 – 27 – 26 – 24 – 34 – 02 – (na 02 opties horeca in Driehuizen en zwemmen en aanleggen) – 22

Vanuit de verschillende bootverhuurders (V) is de volgorde van de routepaaltjes voor route 12E als volgt:
De Gouw:
V – 30 – 02 – 03 – 26 – 24 – 34 – 02 – 22 – 35 – 21 – 01 – 27 – 26 – 03 – 02 – 30 – V
Het Ouweland:
V – 05 – 04 – 03 – 26 – 24 – 34 – 02 – 22 – 35 – 21 – 01 – 27 – 26 – 03 – 04 – 05 – V
Het Schermereijlandt:
V – 06 – 07 – 05 – 04 – 03 – 26 – 24 – 34 – 02 – 22 – 35 – 21 – 01 – 27 – 26 – 03 – 04 – 05 – 07 – 06 – V
De Vriendschap:
V – 22 – 35 – 21 – 01 – 27 – 26 – 24 – 34 – 02 – V

Beschrijving van de Burenmaden-route (12E):

Deze beschrijving begint nabij Driehuizen, in de Ley, een plas tussen paaltje 02 en 22. Bij de plas kan gezwommen worden of aangelegd bij de steiger. In Driehuizen is een horecagelegenheid. We varen eerst naar paaltje 22 en komen tussen de weilanden. We varen oostwaarts en komen via paaltje 35 bij paaltje 21. Daar gaan we rechtsaf richting paaltjes 01 en 27.

We varen hier op de ringvaart van de kleine Sapmeerpolder, drooggelegd in 1656, die links van ons ligt, zo’n twee meter lager. Bij paaltje 27 gaan we naar rechts de brede sloot op richting paaltje 26. Vandaar varen we westwaarts naar paaltje 24. De brede sloot wordt steeds smaller en daarna volgen een aantal bochtjes.

Volg in dit deel van de route goed de pijltjes op de ongenummerde routepalen en check ook de gedetailleerde kaart. Bij paaltje 24 gaan we rechts in noordelijke richting. In de verte kan je de toren met haan van de kerk in Driehuizen zien. Via paaltje 34 kronkelt de route naar het noorden en komt bij paaltje 02 weer terug op de Ley.  

Horeca, Driehuizen
Krul

De Rijp, nabij supermarkt

Twee boerderijen De Rijp, nabij Supermarkt
De Rijp, nabij supermarkt

12F  Rode-route

Een vaartocht van ongeveer 1.5-2 uur, afhankelijk vanaf waar je begint en zonder tijd voor zwemmen, dobberen, aanleggen en dergelijke. Een hele mooie tocht door een middeleeuws agrarisch landschap met fraaie uitzichten en veel natuur. Er zijn horeca-mogelijkheden in Noordeinde en De Rijp. Zwemmen kan in de Mieuwijdt bij Graft.

Dit is het centrale deel van de hoofdroute 12a met gebruik van de twee afstekertjes (groene lijnen kaart hiernaast) en heel geschikt om het varen in de polder eens uit te proberen. De route loopt voornamelijk door de Binnenmaden, een veengebied ontgonnen in de 13e eeuw, met het typische patroon van de vele smalle evenwijdige drasse akkertjes en slootjes. Op de kaart hieronder/hiernaast goed te herkennen aan het vele blauw. Het westelijk deel van de route loopt door de ‘Burenmaden’, een landschap met een veel minder strak, blokvormig patroon en grotere velden.

Overzicht Rode route
Rode-route

Samenvatting van de navigatie:

De Rode-route kan op elk gewenst punt worden aangevangen. Deze beschrijving begint echter nabij Graft, bij de Mieuwijdt, een plas tussen paaltjes 03 en 04. Gebruik de Detailkaart Driehuizen – De Rijp en de speciaal voor deze route gemaakte Google Maps telefoonversie. Alleen bij deze route kunnen de rode pijlen op de routepaaltjes gevolgd worden. Vaar vanaf de plas naar de volgende paaltjes:

03 – 28 – 27 – 01 – 21 – 20 – (na 20 optie horeca in Noordeinde) – 08 – 07 – 05 – (bij 05 opties aanleggen en horeca) – 04 – (na 04 optie zwemmen) – 03

Vanuit de verschillende bootverhuurders (V) is de volgorde van de routepaaltjes voor route 12F als volgt:
De Gouw:
V – 30 – 02 – 03 – 28 – 27 – 01 – 21 – 20 – 08 – 07 – 05 – 04 – 03 – 02 – 30 -V
Het Ouweland:
V – 05 – 04 – 03 – 28 – 27 – 01 – 21 – 20 – 08 – 07 – 05 – V
Het Schermereijlandt:
V – 06 – 07 – 05 – 04 – 03 – 28 – 27 – 01 – 21 – 20 – 08 – 07 – 06 – V
De Vriendschap:
V – 22 – 35 – 21 – 20 – 08 – 07 – 05 – 04 – 03 – 26 – 27 – 01 – 21 – 35 – 22 – V

Beschrijving van de Rode-route (12F):

Deze beschrijving begint nabij Graft en wel bij de Mieuwijdt, een plas tussen paaltjes 03 en 04. Er kan hier gezwommen worden. Graft is het oudste dorp van het eiland en heeft een fraai raadhuis uit 1613 in renaissancestijl. Helaas kan er niet worden aangelegd voor een bezichtiging.

Vanaf paaltje 03 gaat de route door de oude dijk van de Binnenmaden heen (met bruggetje) en kronkelt noordoostwaarts richting paaltje 28. Mocht je in dit stuk onzeker zijn over de te nemen route, volg dan gewoon de richtingpijlen op de ongenummerde paaltjes.

Je komt langs een aantal kassen met een 100jarige geschiedenis en links een camping. Bij paaltje 28 kom je bij wat bosschages en even later buigt de route naar links.

Na deze bocht varen we weer naar Graft toe en gaan nogmaals door een van de oude dijken en varen via paaltje 27 over de ringvaart van de Sapmeerpolder, drooggelegd in 1656. Die ligt rechts van ons, z’n 2 meter lager. We passeren paaltje 01 en net na een bocht paaltje 21. Voor bootverhuur de Vriendschap moet daar linksaf worden geslagen.

De route loopt echter rechtdoor naar paaltje 20, waar we op een kleine plas uitkomen met aan de rechterkant huizen: Noordeinde. Aan het eind van die plas is een horecagelegenheid waar kan worden aangelegd.

Bij deze plas houden we rechts aan en gaat de route via de oude dijk (met bruggetje) weer de Binnenmaden in en vervolgt oostwaarts naar paaltje 08. Dit voormalige moerasgebied werd in de 13e eeuw omdijkt en in een strak patroon ontgonnen. Dit ging onder contract met de toenmalige heer Graaft Floris V. Er zijn heel veel smalle slootjes, vaak met rietkragen, en drasse veldjes. Zeer geliefd bij water- en weidevogels.

Bij paaltje 08 gaan we rechtsaf richting paaltje 07 en vervolgens paaltje 05 waar De Rijp wordt bereikt.

Op dit punt bevinden zich bootverhuur Ouweland alsmede een aanlegplaats bij een parkeerterreintje en een horecagelegenheid. Het kan zijn dat het te vol is met bootjes om aan te kunnen leggen; in dat geval vaar je iets naar links, daar is nog een aanlegplaats bij een parkeerterreintje en ook een restaurant.

De Rijp was vroeger een buurtschap van Graft maar werd dankzij de gunstige ligging aan de Beemster steeds welvarender en in 1607 werd het zelfstandig. Dankzij haringvangst en later walvisvaart werd er goed geld verdiend en dat is nu nog zichtbaar aan een aantal fraaie gebouwen zoals het raadhuis met waag uit 1630, ontworpen door de beroemde molenbouwer Leeghwater. Het dorp is absoluut een bezichtiging waard.

De route gaat bij paaltje 05 naar rechts, loopt langs de achterkant van de huizen en gaat even later weer door de oude dijk (met bruggetje) heen. Na nog een bruggetje gaan we weer naar rechts. We passeren nog een aanlegplaats, gelegen naast de supermarkt; handig voor nog wat proviand. Even later wordt bij paaltje 04 weer de Mieuwijdt bereikt.

Wie de route op een ander punt dan de Mieuwijdt is begonnen vaart over de plas naar paaltje 03, gaat daar rechtsaf en volgt dan deze beschrijving vanaf het begin. Wie een bootje heeft gehuurd bij De Gouw gaat net voor het einde van de plas naar links, passeert paaltje 02 en gaat bij paaltje 30 onder de provinciale weg door en dan linksaf.

Krul

De Rijp. Kitefoto Ramon Pallares

De Rijp. Ramon Pallares
De Rijp  ©Ramon Pallares

12G  Uur-routes

Soms is er weinig tijd of wil je gewoon het varen eens uitproberen. Er zijn een aantal fluisterboot verhuurbedrijven in de polder waar je het kan proberen voor een uurtje of meer. Hier worden de routes voor vier verhuurbedrijven gegeven. Zie iets verder voor de contactgegevens.

Gebruik de detailkaart Driehuizen – De Rijp en de Google Maps telefoonversie van deze routes.

Overzicht Uur-routes
Uur-routes

De Gouw, De Rijp:

Vaar vanuit de Gouw langs de provinciale weg naar het westen totdat je rechtsaf kan, onder de weg door. Daar is paaltje 30. Ga na de tunnel rechtdoor. Bij paaltje 02 wordt het slootje wat smaller en aan het einde kom je uit op de Mieuwijdt. Daar kan gezwommen worden. Vaar niet helemaal door naar paaltje 03, maar ga op de plas rechtsaf. Aan het eind is paaltje 04. Daar ga je rechtsaf en onder een bruggetje door.

Blijf zuidwaarts langs de huizen aan de linkerkant varen, ga nogmaals onder een bruggetje en aan het eind van de sloot ga je rechtsaf. Als het water weer breder wordt zie je links de tunnel om weer onder de provinciale weg te gaan, bij paaltje 30. Ga links de tunnel in en daarna meteen weer links en blijf langs de provinciale weg varen tot de Gouw is bereikt.

De volgorde van de paaltjes is: V – 30 – 02 – 03 – 04 – 30 – V

De Vriendschap, Driehuizen

Volg vanuit Driehuizen de sloot en kom uit op de Ley, een langgerekte plas. Steek deze recht over en dan kom je bij paaltje 22. Vlak ernaast is een houten steiger met bankje. Je kan er ook zwemmen. Bij paaltje 22 gaan we tussen de velden varen en na een flauwe bocht komen we bij paaltje 35, waar we naar rechts gaan. Rechts zie je twee ondergelopen velden. Snel komen we bij paaltje 36 waar we wederom naar rechts gaan. Vaar onder een bruggetje door en bij paaltje 34 gaan we weer naar rechts.

Hierna wordt een aantal keren rechts en links gevaren, volg de pijltjes van de routepaaltjes, kijk goed op de gedetailleerde kaart of, als er niet te veel zon is, gebruik de Google Maps telefoonversie. Zo kom je bij paaltje 02 weer op de Ley. Vaar deze een stukje rechtsaf en dan zie je links de sloot liggen waar je vandaan kwam. Ga deze in, neem de eerste links en je komt weer terug in Driehuizen.

De volgorde van de paaltjes is: V – 22 – 35 – 36 – 34 – 02 – V

Ouweland, De Rijp

Vaar vanaf Ouweland noordwaarts over de Gouw, passeer paaltje 07 en bij paaltje 08 ga je rechtsaf. Aan het eind van de sloot, bij paaltje 09 wederom rechtsaf en vaar je vlak langs een dijk. Na een tweetal bruggetjes, ga je aan het eind van deze sloot, bij paaltje 06, linksaf en vlak erna rechtsaf. Je vaart nu nog dichter bij de dijk.

Aan het eind, bij een parkeerplaats, maakt de sloot een bocht naar rechts en vaar je langs de achterkant van de huizen van De Rijp. Een stukje verder is je beginput weer bereikt.

De volgorde van de paaltjes is: V – 07 – 08 – 09 – 06 – V

Schermereijlandt, De Rijp:

Vaar vanaf de verhuur zuidwaarts langs de dijk. Aan het eind, bij een parkeerplaats, maakt de sloot een bocht naar rechts en vaar je langs de achterkant van de huizen van De Rijp. Blijf rechtdoor varen tot je bij paaltje 05 bij een breed water komt, de Gouw, waar je rechtsaf gaat.Passeer paaltje 07 en bij paaltje 08 ga je rechts. Aan het eind van de sloot, bij paaltje 09, ga je wederom naar rechts en na twee bruggetjes is de bootverhuur weer bereikt.

De volgorde van de paaltjes is: V – 05 – 07 – 08 – 09 – 06 – V

Fluisterboot verhuur, De Rijp
Fluisterbootjes

Extra informatie

Bootverhuur

Er zijn een viertal fluisterboot verhuurbedrijven aangegeven op de kaarten. Drie in De Rijp en één in Driehuizen. Veelal kan bij deze bedrijven een picknickmand besteld worden. Verifieer altijd bij de verhuurder hoeveel uur vaartijd de batterijen aan kunnen.

  • De Gouw, Zuiddijk 2a (bereikbaar via de parkeerplaats van Hotel De Rijper Eilanden), De Rijp. 06 21 98 69 70. De parkeerplaats is op zich al een bezoek waard voor eenieder die van oldtimers houdt!
  • Het Ouweland, Rechtestraat 106 (bij de parkeerplaats achter restaurant Oudejans), De Rijp. 06 51 63 97 28
  • Boerderij Schermereijlandt, Oostdijkje 7, De Rijp. 06 53 17 62 97
  • De Vriendschap, Driehuizen 13, Driehuizen (bij het café). 0299 67 20 50

Horeca

Er zijn diverse horecagelegenheden in het gebied waaraan een bezoek goed te combineren is met een vaartocht. Bij een aantal kan ook worden aangelegd en deze zijn aangegeven op de kaart.

  • Driehuizen: Café-Restaurant De Vriendschap. Driehuizen 13. Tel 0299 67 20 50. Aanleggen bij het terras. Tevens bootverhuur.
  • Noordeinde: Restaurant De Kleine Haag. Noordeinde 41b. Tel. 0299 67 33 64. Ligt aan een klein meertje. Aanleggen bij de steiger.
  • Grootschermer: Restaurant-Café Het Genot van Grootschermer. Noordeinde 12. Tel. 0299 67 55 13. Aanleggen bij het terras.
  • De Rijp: Restaurant Bij Ernst. Oosteinde 31-33. Tel. 0299 63 34 36. Aanleggen bij de parkeerplaats langs het water en naar de straat lopen.
  • De Rijp: Restaurant Oudejans. Rechtestraat 106. Tel. 0299 67 14 91. Aanleggen bij de parkeerplaats langs het water en richting straat lopen. Er is daar ook een bootverhuur.

In De Rijp zijn nog vele andere leuke horecagelegenheden. Vanaf de drie op de kaart aangegeven aanlegplaatsen kan daar eenvoudig heen gelopen worden. Zie de VVV voor een overzicht. De Café-Restaurants zijn veelal vanaf 10 uur open op woensdag t/m zondag, zie hun respectievelijke website voor meer details. Het is aan te bevelen om eerst te bellen om een tafel te reserveren

Sluizen

Van buiten de polder is het vaargebied te bereiken via twee sluizen, in West-Graftdijk en in De Rijp.

West Graftdijk

Deze sluis is het hele jaar open van 09:00-20:00. Buiten deze tijden op afspraak via D. Braam, 06 41 32 80 40.

Bij de sluis is een kastje met de naam en telefoonnummer van de persoon die dienst heeft. Vrijwillige bijdrage wordt gewaardeerd (gewoon gul geven dus). Pas op, de drempeldiepte van de sluis is 40-45cm dus grote sloepen passen er mogelijk niet in.

De Rijp

April t/m september: maandag t/m zaterdag open van 09.00 – 11.00 uur en van 16.00 – 18.00 uur. Op zon- en feestdagen van 09.00 – 12.00 uur en van 15.00 – 20.00 uur. Van oktober-maart alleen op afspraak en 24 uur van tevoren melden.

Bij de sluis is naast de kerk een kastje met de naam en telefoonnummer van de persoon die dienst heeft. Tarief € 3,- voor het één maal schutten van de sluis en openen van de brug.

Gehuurde bootjes mogen o.h.a. niet door de sluis worden genomen!

Sluis en brug De Rijp
Sluis in de dam bij De Rijp

Familie lepelaar. Foto Ryzhkov Sergey

Lepelaar familie © Ryzhkov Sergey
Familie lepelaar  © Ryzhkov Sergey

Vogels

De Eilandspolder is een veilig gebied voor vele vogels. Vooral in het oostelijk deel van de polder, de Binnenmaden, zijn dankzij de vele kleine slootjes, de rietkragen en de drasse velden veel soorten te zien. In de polder is de Vogelrichtlijn van Natura2000 geldig waardoor het beheer van het land is aanpast aan de vogels. Er zijn vele soorten die je kan tegenkomen, de verscheidenheid is groot.

Klik op de afbeelding voor een beschrijving van de Vogelbescherming.

Brandgans
Nijlgans
Canadese gans
Grauwe gans
Krakeend
Smient
Slobeend
Wintertaling
Meerkoet
Fuut
Karekiet
Rietzanger
Roerdomp
Blauwe reiger
Lepelaar
Scholekster
Goudplevier
Grutto
Kievit
Tureluur
Wulp
Buizerd
Bruine kiekendief

De Knie. Kitefoto Ramon Pallares

De Knie  © Ramon Pallares
© F.L. Snijders